Στο σχολικό περιβάλλον ο ρόλος των εκπαιδευτικών αλλά και των γονέων πέραν από την επιμόρφωση και πνευματική διεύρυνση των παιδιών έχει στόχο και την καλλιέργεια του σεβασμού στη διαφορετικότητα και την ανάπτυξη της συλλογικότητας στα πλαίσια της ενδυνάμωσης των μαθητών.
Τι σημαίνει όμως να είσαι διαφορετικός;
Είναι σημαντικό το σχολικό περιβάλλον, ως κύριος φορέας διαπαιδαγώγησης του ατόμου μέσα από τη συλλογικότητα και την αποδοχή, να διδάξει στα παιδιά τη διαφορετικότητα σε ένα ευρύ φάσμα και να τα αποτρέψει από την υιοθέτηση συμπεριφορών διακρίσεων, εκφοβισμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Πέραν από την ακαδημαϊκή γνώση είναι εξίσου σημαντική η ευαισθητοποίηση των παιδιών σε θέματα διαφορετικότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το να είσαι διαφορετικός στο σχολικό περιβάλλον μπορεί να οριστεί με ποικίλους τρόπους. Πέραν από τις βασικές κατηγορίες διακρίσεων όπως είναι η σωματική διάπλαση του παιδιού και η εμφάνιση του, το οικονομικό του υπόβαθρο, η καταγωγή και η εθνικότητα του, ο τρόπος συμπεριφοράς και επικοινωνίας και οι μαθησιακές επιδόσεις του, είναι πλέον έκδηλες και άλλες μορφές κοινωνικού αποκλεισμού που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περιστατικά ενδοσχολικού εκφοβισμού και επιθετικότητας. Είναι σημαντικό γονείς και εκπαιδευτικοί να είναι συντονισμένοι με τις συμπεριφορικές αλλαγές των παιδιών εντός και εκτός σχολικού πλαισίου.
Ο εκπαιδευτικός επωμίζεται της ευθύνης να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε κάθε μαθητή του μέσα στην τάξη. Με τον τρόπο αυτό θα καταφέρει να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση του παιδιού, και ως αποτέλεσμα την αυτοπεποίθηση του, ώστε να το κάνει να νιώσει ικανό και επαρκές να συνυπάρξει και να διεκδικήσει επί ίσοις όροις τον χώρο του στο σχολικό - κοινωνικό σύνολο. Επιδεικνύοντας ένα ειλικρινές ενδιαφέρον, θα βοηθήσει το παιδί μέσα από τη διαφορετικότητα του, να νιώσει ασφάλεια για τις δυνατότητές του και να αναδείξει τις ξεχωριστές του ικανότητες! Ως πρότυπο λοιπόν ο ίδιος, θα προσκαλέσει τα παιδιά να αγκαλιάσουν το διαφορετικό, και θα επιτρέψει να δημιουργηθεί ένας χώρος συναισθηματικής απελευθέρωσης, με χαρούμενα και δημιουργικά παιδιά, χωρίς όρους αποδοχής, που με σεβασμό θα συνυπάρχουν με το διαφορετικό.
Η σημασία της ενσυναίσθησης στο οικογενειακό περιβάλλον
Βασικό ρόλο σε αυτό το έργο παίζει ο ρόλος του γονέα και η άμεση συνεργασία του με τον εκπαιδευτικό και με το σχολικό πλαίσιο στο σύνολό του. Είναι σημαντικό, όσο δύσκολο και αν είναι λόγο των συνθηκών που έρχεται αντιμέτωπη η κάθε οικογένεια ξεχωριστά, να προσπαθούμε ως γονείς να λειτουργούμε με ενσυναίσθηση στις δυσκολίες των παιδιών, να τα ακούμε και να προσπαθούμε να μένουμε συντονισμένοι με τις ανάγκες και τις ικανότητες τους, χωρίς να μας παρασύρουν οι προσωπικές μας προσδοκίες.
Σαν γονείς, προσκαλούμε τα παιδιά να καλλιεργήσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης, ανάλυσης και διαπραγμάτευσης ενός θέματος τόσο σε μία δυαδική διάδραση, όσο και εντός ομάδας. Τα βοηθάμε, μέσα από τη δική μας στάση, να ευαισθητοποιηθούν στις έννοιες και τις αξίες της ισότητας και της ανοχής-σεβασμού του διαφορετικού άλλου.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά να είναι σε θέση να:
να ανακαλύψουν και να κατονομάσουν τα συναισθήματά τους
να εκφραστούν ελεύθερα , με λεκτική και η λεκτική έκφραση συναισθημάτων
να κατανοήσουν πως κάθε άνθρωπος νιώθει διαφορετικά για κάποια πράγματα.
να κατανοήσουν ότι τα συναισθήματα προκαλούνται από διαφορετικά ερεθίσματα σε κάθε άνθρωπο.
να συνδέσουν το συναίσθημα με την πηγή που το προκαλεί.
να ακούν με προσοχή τους άλλους όταν μιλούν για τα συναισθήματά τους.
να κατανοήσουν ότι όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά.
να αντιληφθούν ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι αντίδρασης σε κάποιο συναίσθημα, αλλά κάποιοι από αυτούς πρέπει να αποφεύγονται
Αν αναλογιστούμε λοιπόν, τη σχολική αίθουσα ως έναν καθρέφτη του κοινωνικού συνόλου, θα κατανοήσουμε ίσως πιο εύκολα τη σημαντικότητα του εκπαιδευτικού και την συμβολή του στην διαμόρφωση ή/και την επιδιόρθωση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών των παιδιών. Είναι σημαντικό ως γονείς να είμαστε διαλλακτικοί, ανοιχτοί και πρόθυμοι να συνεργαστούμε με τον εκπαιδευτικό, να παρατηρούμε μαζί τις συμπεριφορές που κρίνονται προβληματικές στο υπόλοιπο σύνολο και να ορίσουμε μαζί μία παρέμβαση με σκοπό την μείωση τον κρουσμάτων σχολικού εκφοβισμού και την ψυχοσυναισθηματική ενίσχυση τόσο του θύματος όσο και του θύτη.
Οι βασικές αξίες, που το σχολείο ως αρωγός, σε άμεση συνεργασία με το οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να διδάξει είναι η αρμονική συνύπαρξη, η χωρίς προϋποθέσεις αποδοχή, η μη περιθωριοποίηση, ο σεβασμός της διαφορετικότητας, η προστασία της αξιοπρέπειας του εκάστου μαθητή.
Η εκπαίδευση μέσα από τον πολιτισμό οφείλει να στοχεύει στη δημιουργία ανθρώπων ελεύθερων, με αξιοπρέπεια. Τα παιδιά θα μάθουν να συνυπάρχουν χωρίς περιορισμούς και εμπόδια στην σκέψη τους αλλά και στην έκφραση τους, υιοθετώντας βασικές αξίες και συμπεριφορές, ως εφόδια για την ενήλικη ζωή τους, δημιουργώντας το δικό τους αποτύπωμα στο κοινωνικό σύνολο.
Αρχική δημοσίευση
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία
6945494044
Therapy Nest, Λουίζης Ριανκούρ 80
(4ος όροφος)
